6.10.09

Πώς να κάνετε οικιακή κομποστοποίηση



του Θωμά Σίδερη



Όλα μα όλα θα μπορούσαν να γίνονται κι αλλιώς. Ακόμα και το να φτιάχνουμε ένα πολύ δυναμωτικό λίπασμα για τα λουλούδια μας από τις φλούδες μιας μπανάνας, ενός μήλου και μιας πατάτας.

Κι αν δεν έχουμε στο σπίτι μας τόσα πολλά λουλούδια, μπορούμε να χαρίσουμε το λίπασμα που θα φτιάξουμε σε κάποιον γείτονά μας ή να το ρίξουμε στα δέντρα του κοντινού μας πάρκου.



Πρώτα πρώτα πρέπει ν’ αρχίσουμε να διαχωρίζουμε τα απορρίμματα του σπιτιού μας. Αυτό είναι απαραίτητο γιατί το κάθε υλικό έχει τα δικά του χαρακτηριστικά και μπορεί να χρησιμοποιηθεί με διαφορετικό τρόπο.



Οι ειδικοί το λίπασμα το λένε κομπόστ και τη διαδικασία κομποστοποίηση. Μάλιστα, υπάρχουν και ειδικές μηχανές, οι κομποστοποιητές. Εμείς όμως θα φτιάξουμε τη δική μας μηχανή.

Θα βρούμε μια μεγάλη πλαστική γλάστρα ή ένα μεγάλο μεταλλικό δοχείο που θα του ανοίξουμε τρύπες στα τοιχώματα ή στον πυθμένα. Μπορούμε όμως να χρησιμοποιήσουμε και ένα μεγάλο ξύλινο κιβώτιο ή ακόμα καλύτερα να βρούμε τα ξύλα και να το φτιάξουμε μόνοι μας.



Το δοχείο του κομπόστ θα το βάλουμε στο μπαλκόνι μας ή αν είμαστε τυχεροί και έχουμε αυλή ή κήπο, θα το ακουμπήσουμε σε μια ήσυχη γωνιά. Τώρα πια είμαστε έτοιμοι να αρχίσουμε να το γεμίζουμε.



Παίρνουμε λοιπόν επίσημο ύφος και ανακοινώνουμε στους δικούς μας ότι σε λίγο καιρό θα φτιάξουμε το δικό μας φυσικό λίπασμα. Για τον λόγο αυτό, πολλά από τα σκουπίδια με τα οποία παραφουσκώνουν τις σακούλες και τους κάδους, τα χρειαζόμαστε. Τους προτρέπουμε να μας δώσουν ή να πάνε οι ίδιοι να βάλουν μέσα στο δοχείο του κομπόστ τα απορρίμματα εκείνα που μπορούν να γίνουν λίπασμα.



Ποια είναι όμως αυτά τα απορρίμματα;



Πρώτα απ’ όλα φρούτα και βρασμένα ή άβραστα λαχανικά. Η χώρα μας παράγει όλο το χρόνο πολλά είδη και κάθε οικογένεια προμηθεύεται καθημερινά αρκετές ποσότητες, αφού κάνουν πολύ καλό στην υγεία μας. Κρατάμε λοιπόν στην άκρη όλα τα ώριμα φρούτα και λαχανικά που δεν μπορούν να φαγωθούν. Κρατάμε στην άκρη τα φύλλα από το λάχανο και το μαρούλι όταν τα καθαρίζουμε για να τα κόψουμε σαλάτα. Κρατάμε τις φλούδες από τις πατάτες, το μήλο, το μανταρίνι, το ροδάκινο, το νεκταρίνι, το αχλάδι ή το πεπόνι. Κρατάμε τα φύλλα που δεν μπορούν να μαγειρευτούν από το μπρόκολο, το κουνουπίδι, τα παντζάρια, το σπανάκι ή τα άλλα χόρτα. Κρατάμε τα υπολείμματα της σαλάτας που δεν φάγαμε, αφού όμως πρώτα την στραγγίξουμε από το λάδι. Το ίδιο κάνουμε και στα αποφάγια εκείνα που περιέχουν βρασμένα λαχανικά.



Τι άλλο όμως μπορούμε να ρίξουμε μέσα στο δοχείο; Μπορούμε να βάλουμε τσόφλια από αυγά, χαρτί από ρολό κουζίνας και χαρτοπετσέτες, φύλλα από φυτά ή δέντρα, μικρά κλαδιά, πευκοβελόνες, φύλλα από κομμένο γρασίδι ή γκαζόν, ξερούς βλαστούς, πριονίδι ή υπολείμματα στάχτης από το τζάκι. Μπορούμε ακόμα να βάλουμε τα κατακάθια από όλα τα είδη του καφέ και τα χρησιμοποιημένα χάρτινα φίλτρα που βάζουμε στις καφετιέρες.

Όλα αυτά τα απορρίμματα που θα βρεθούν μαζί στον δικό μας κομποστοποιητή λέγονται οργανικά και σιγά σιγά θα αρχίσουν να μετατρέπονται σ’ ένα τονωτικό λίπασμα. Όταν λέμε σιγά σιγά, μη φαντάζεστε πως θα πάρει πολλούς μήνες ή χρόνια αυτή η διαδικασία. Σε τρεις ή τέσσερις μήνες το λίπασμα θα είναι έτοιμο. Μπορεί να είναι και νωρίτερα έτοιμο, αρκεί να κάνετε δυο τρία πράγματα ακόμα.



Είπαμε πως το μίγμα μέσα στο δοχείο του κομπόστ πρέπει να αερίζεται καλά και ο αέρας να πηγαίνει παντού. Θα ψάξετε λοιπόν και θα βρείτε ένα μεγάλο ξύλο που θα είναι κάπως χοντρό και δεν θα σπάζει εύκολα. Μ’ αυτό θα ανακατεύετε συχνά το μίγμα στο δοχείο, όπως ανακατεύουμε με την κουτάλα τη φασολάδα στο τσουκάλι.



Έπειτα, κάθε τρεις ή τέσσερις μέρες πρέπει να το καταβρέχουμε λίγο μ’ ένα ποτιστήρι ή να του ρίχνουμε ένα με δυο ποτήρια νερό. Το μίγμα στο δοχείο πρέπει να έχει υγρασία, να είναι δηλαδή καλά βρεγμένο. Όχι όμως και τελείως μούσκεμα.



Καλό είναι επίσης κάθε τόσο να παίρνουμε δυο τρεις χούφτες χώμα, μπορεί και παραπάνω, και να το πασπαλίζουμε. Σαν να ρίχνουμε την άχνη πάνω από το ζεστό και αφράτο κέικ που έβγαλε η μαμά από το φούρνο.



Μπορεί όμως κάποιος, όχι απαραίτητα παράξενος, ν’ αρχίσει τις διαμαρτυρίες... Και με τις μυρωδιές τι γίνεται; Τα σκουπίδια μυρίζουν! Θ’ αφήσουμε στο μπαλκόνι μας ή την αυλή μας σκουπίδια για τόσους μήνες; Θα πεθάνουμε από τη μυρωδιά!..



Εδώ θα πούμε ένα μεγάλο Όχι. Όχι, το δοχείο με τα οργανικά απορρίμματα δεν μυρίζει καθόλου. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Γιατί έχουμε φροντίσει να ανοίξουμε στο δοχείο του κομπόστ μεγάλες τρύπες, ενώ δεν ξεχνάμε να το ανακατεύουμε συχνά με το μεγάλο ξύλο που βρήκαμε. Το μίγμα που αερίζεται καλά, εκτός του ότι γίνεται γρήγορα λίπασμα, δεν μυρίζει καθόλου μα καθόλου.



Και τι γίνεται με τις μύγες και τ’ άλλα ζουζούνια που θα μαζεύονται πάνω από το δοχείο του κομπόστ τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού, θα ρωτήσει κάποιος άλλος. Ούτε αυτό όμως είναι πρόβλημα. Έχουμε φροντίσει από τα πριν να το σκεπάσουμε με ένα ξύλο ή με ένα χοντρό πλαστικό κάλυμα. Οπότε ούτε ζουζούνια, ούτε γάτες, ούτε ζημιά. Εξάλλου, αν θυμάστε, το μίγμα δεν χρειάζεται πολύ νερό και πρέπει να βρούμε ένα τρόπο να το προστατέψουμε από μια ξαφνική βροχή ή καταιγίδα.



Το δοχείο του κομπόστ δεν γεμίζει πολύ γρήγορα. Αυτό συμβαίνει γιατί τα φρούτα, τα λαχανικά και τα διάφορα φύλλα που ρίχνουμε μέσα, χάνουν τα υγρά τους και έτσι μειώνεται ο όγκος τους. Βέβαια, αυτό εξαρτάται και από την ποσότητα των υλικών που ρίχνουμε μέσα. Αν όμως γεμίσει, προτού ετοιμαστεί το λίπασμα, μπορούμε να φτιάξουμε ένα δεύτερο ή ακόμα και ένα τρίτο δοχείο. Δεν ξεχνάμε όμως να ανακατεύουμε και να καταβρέχουμε συχνά το μίγμα στο δοχείο του κομπόστ που γέμισε.



Και η ώρα επιτέλους ήρθε. Το φυσικό λίπασμα είναι πια έτοιμο. Μια μικρή ποσότητα από αυτό αρκεί για να ζωηρέψουν ξανά τα λουλούδια και τα φυτά στις γλάστρες. Την ίδια στιγμή μια μεγάλη ποσότητα οργανικών απορριμμάτων δεν έφτασε ποτέ στον κάδο των σκουπιδιών. Έχει μάλιστα υπολογιστεί ότι αν καθένας από εμάς κρατούσε τα οργανικά απορρίμματα για κομπόστ, θα έριχνε στον κάδο 150 κιλά λιγότερα σκουπίδια το χρόνο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου