Συνέντευξη με τον βραβευμένο φωτογράφο Γιάννη Κολεσίδη

Ο φωτογράφος Γιάννης Κολεσίδης ταξίδεψε με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και αποτύπωσε..

με τον φακό του σκηνές μιας σκληρής και απάνθρωπης πραγματικότητας, κυρίως για τα παιδιά. Μας μιλά για την εμπειρία του.

• Πόσο έχουν αλλάξει οι φωτογραφίες σου από τότε που ξεκίνησες μέχρι σήμερα;

Έχουν αλλάξει πολύ, είναι νύχτα με τη μέρα, κυρίως λόγω της εμπειρίας. Άλλαξε κυρίως τη στιγμή που ξεκίνησα να συνεργάζομαι με το πρακτορείο Reuter. Πιστεύω πως οι φωτογραφίες μου έχουν βελτιωθεί πολύ, έχω γίνει καλύτερος.

• Ποιο φωτογράφοι ή καλλιτέχνες σε έχουν εμπνεύσει;

Αυτοί που με έχουν εμπνεύσει είναι κυρίως φωτορεπόρτερ. Περισσότερο από όλους ο James Nachtwey, ενός εκ των ιδρυτών του πρακτορείου VII. Φωτογραφίζει κυρίως πολέμους και κοινωνικά ζητήματα. Πρέπει να έχεις ταξιδέψει πολύ... Έχω ταξιδέψει αρκετά, αλλά όχι πάρα πολύ. Η εμπειρία των ταξιδιών με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα ήταν από τα πιο σημαντικά ταξίδια που έχω κάνει. ...

• Το μέρος που ήταν το πιο "δύσκολο" να φωτογραφήσεις; Το μέρος που σε άγγιξε περισσότερο;

Το πιο δύσκολο μέρος ήταν σίγουρα η Αϊτή. Ήμουν εκεί τον Οκτώβρη, θέλαμε να δούμε και να αποτυπώσουμε μέσα από τις φωτογραφίες μας πως ζει ο κόσμος λίγους μήνες μετά τον τυφώνα. Ήταν πολύ φτωχοί, ζούνε με λιγότερο από 1 δολάριο την ημέρα. Οι συνθήκες παρέμεναν πολύ δύσκολες, πολλές λάσπες, πολλή βρώμα, πολλή ζέστη. Ο κόσμος δεν ήθελε να φωτογραφηθεί και ένιωθα άβολα, σχεδόν ότι κινδύνευα. Το μέρος που με άγγιξε περισσότερο ήταν ο Νίγηρας. Ήταν το «βάπτισμα του πυρός» για εμένα σε τέτοιες χώρες- μια χώρα τόσο μακρινή, με τόσο διαφορετικό πολιτισμό, τόση φτώχεια... Οι εικόνες από τη πρωτεύουσα έως το χωριό σε αυτό το ταξίδι των εννέα ωρών ήταν σαν ταινία - και όλα αυτά πριν καν σηκώσω τη μηχανή. Όταν είδα όλα τα υποσιτισμένα παιδιά, κατάλαβα πραγματικά που βρισκόμουν. Η εικόνα αυτών των παιδιών ήταν η πιο δυνατή που συνάντησα στις αποστολές των ΓΧΣ στις οποίες βρέθηκα. Μπορώ πολλά να ανεχθώ, αλλά το να βλέπω έναν άνθρωπο που δεν έχει να φάει δεν το ανέχομαι, την ίδια στιγμή που εμείς στη Δύση όχι μόνο έχουμε να τρώμε, αλλά τα μισά τα πετάμε χωρίς δεύτερη σκέψη.

• Υπάρχει κάποια αγαπημένη φωτογραφία που έχεις τραβήξει;

Η πιο ευχάριστη στιγμή αλλά και φωτογραφία ήταν η γέννηση του παιδιού ενός φιλικού ζευγαριού στην Αγγλία. Ο φίλος μου είναι Έλληνας, η σύζυγός του από την Καραϊβική. Τραβούσα φωτογραφίες καθ' όλη τη διάρκεια του τοκετού, δηλαδή για 24 ώρες! Όταν έσκασε μύτη ο μπέμπης, ήταν από τις πιο δυνατές στιγμές της ζωής μου. Από την κοιλιά της μάνας, να βγαίνει μια ζωή.

• Η δική σου φωτογραφική "ματιά" πως διαφέρει από άλλων;

Δεν μπορώ να κρίνω εάν και πως η δική μου ματιά διαφέρει. Έχω διαμορφώσει μια ματιά, αλλά αυτή η ματιά διαμορφώνεται μετά από χρόνια φωτογράφησης, και μελετώντας εικόνες άλλων. Είναι σημαντικό μάθημα ένας φωτογράφος να βλέπει εικόνες άλλων συναδέλφων του. Ίσως κάποιος άλλος μπορεί να το πει αυτό για μένα, όχι όμως εγώ.

• Ένιωσες αισιοδοξία στις αποστολές της οργάνωσης;

Ναι, ένιωσα, καταρχήν από το έργο που προσφέρουν οι εθελοντές των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Γνώρισα παιδιά που μας διηγήθηκαν τις ιστορίες τους, για το πως σώθηκαν οι ζωές τους. Αλλά και πέρα από αυτό, εισέπραξα αισιοδοξία από τους ίδιους τους ανθρώπους. Παρά την φτώχεια τους και τις σκληρές εμπειρίες που έχουν ζήσει, δεν έλειπε ποτέ το χαμόγελο από τα χείλη της. Ο θάνατος είναι κομμάτι της ζωής τους. Δεν το αντιμετωπίζουν όπως εμείς, έχουν συμφιλιωθεί με αυτόν. Και κατά κάποιο τρόπο, ζώντας με αυτόν, νιώθω πως αυτό είναι που τους κάνει αληθινά ευτυχισμένους.

• Ποια ήταν η αντιμετώπιση του κόσμου απέναντι στο φακό;

Ο κόσμος ήταν πολύ φιλικός. Πάντα ανταποκρινόντουσαν θετικά όταν ζητούσαμε την άδειά τους να τους φωτογραφήσουμε. Μόνο στην Ινδία ένιωσα λίγο άβολα, είχαν μαζευτεί κάποια στιγμή 30-40 άτομα γύρω μου που με κοίταζαν περίεργα. Μπορεί βέβαια και να ήταν λογικό, αφού αντίκρυσαν έναν λευκό άντρα ουρανοκατέβατο με παράξενα ρούχα και 2 κάμερες! Όπου ταξιδέψαμε, έπαιζε σημαντικό ρόλο το ότι ήξεραν πως είμαι με τους ΓΧΣ.

• Βρέθηκες σε δύσκολη θέση αποθανατίζοντας σκληρές στιγμές ασθενών μας;

Στη Ζάμπια, στο πρόγραμμα καταπολέμηση του AIDS, ήθελα να δείξω το μέγεθος της κατάστασης στην οποία βρίσκονται οι ασθενείς, αλλά δεν ήθελα να φωτογραφίσω ωμά. Προσπάθησα να μην φωτογραφίζω ασθενείς σκελετωμένους, με τα κόκαλα πεταγμένα έξω. Δεν ήθελα ωμές εικόνες. Ήθελά να δείξω τον πόνο με μια άλλη ματιά, μέσα από τα μάτια των ασθενών αυτών και μέσα από αυτά των συγγενών τους. Αυτό με έφερε αντιμέτωπο με τον εαυτό μου.

• Πως σε αλλάζει ένα τέτοιο ταξίδι;

Είναι ταξίδι ζωής και εμπειρία ζωής, να επισκεφθείς έστω και μία χώρα από αυτές που είδα με τους ΓΧΣ. Έμαθα πάνω από όλα ότι ο κόσμος εκεί είναι χαρούμενος. Σίγουρα επιστρέφοντας, επανήλθα στον μικρόκοσμό μου, αλλά στις δυσκολίες μου, μου έρχονται αυτομάτως αυτές οι εικόνες και αλλάζουν τον τρόπο που βλέπω τα πράγματα.

• Τι ρόλο τελικά παίζει μια φωτογραφία στη μαρτυρία;

Παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Είναι ντοκουμέντο. Είναι αποτύπωση ενός μέρους της πραγματικότητας, οι εικόνες δεν λένε ψέματα. Και εάν μέσω της φωτογραφίας μου μπορώ να προσφέρω, τότε βοηθάω και εγώ με τον τρόπο μου τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα να βοηθήσουν τον κόσμο.



Πηγή: Δικτυακός τόπος Γιατρών Χωρίς Σύνορα